Dziś cofniemy się nieco w czasie, by przyjrzeć się jednej z najbardziej przełomowych technologii ortopedycznych XX wieku – endoprotezie stawu biodrowego. Choć obecnie zabieg wszczepienia endoprotezy jest powszechnie wykonywany, to jeszcze kilkadziesiąt lat temu był symbolem nowoczesnej, zaawansowanej medycyny. Wprowadzenie endoprotezoplastyki dało tysiącom ludzi na całym świecie szansę na powrót do normalnego życia – bez bólu, z pełną mobilnością. Zabieg ten uważany jest za jeden z najskuteczniejszych w całej ortopedii.
Czym właściwie jest endoproteza?
Endoproteza stawu biodrowego (czyli sztuczny staw) to implant, który zastępuje zniszczony staw biodrowy – najczęściej w wyniku choroby zwyrodnieniowej, urazu lub zapalenia stawów. Konstrukcja widoczna na zdjęciu składa się z trzonu, głowy oraz panewki – elementów wykonanych z trwałych materiałów, takich jak stal chirurgiczna, tytan czy ceramika.
Na zdjęciu widzimy klasyczną endoprotezę typu Charnley’a – jedną z pierwszych powszechnie stosowanych i niezwykle trwałych konstrukcji, która zrewolucjonizowała chirurgię ortopedyczną w drugiej połowie XX wieku.
Kiedy stosuje się endoprotezoplastykę?
Zabieg wszczepienia endoprotezy stawu biodrowego wykonuje się głównie wtedy, gdy inne metody leczenia (rehabilitacja, farmakoterapia, zastrzyki dostawowe) nie przynoszą już oczekiwanych efektów. Pacjenci cierpiący z powodu silnego bólu, ograniczenia ruchomości czy znacznego pogorszenia jakości życia często odzyskują pełną sprawność właśnie dzięki wszczepieniu sztucznego stawu.
Z czego zbudowana jest endoproteza?
Choć może wyglądać prosto, endoproteza jest efektem lat badań inżynierii biomedycznej. W jej skład wchodzą:
- trzon – umieszczany w kości udowej,
- głowa – kulista część imitująca głowę kości udowej,
- panewka – osadzana w miednicy, umożliwia płynny ruch głowy w stawie.
Współczesne protezy pokrywa się warstwami zwiększającymi przyczepność do kości lub specjalnymi powłokami przeciwzużyciowymi, co znacząco wydłuża ich żywotność.